PREDSTAVLJANJE MUZEJSKIH PREDMETA: PRVA DRŽAVNA KASA

Prva državna kasa je eksponat koji se nalazi u stalnoj postavci Njegoševog muzeja – Biljardi. Oblika je kvadrata, a napravljena je od kovanog gvožđa i učvršćena gvozednim obručima i okovima. Zaključava se sa dvije brave koje su pokrivene pokretnim poklopcem. Mogla se otključati sa oba ključa istovremeno. Na obije strane kase su pokretne alke – drške.

Njegoš je u avgustu 1837. godine primio 11.631 forinti i 2 krajcera godišnje novčane ruske pomoći, pa je odlučio da postavi prvog državnog blagajnika „kaznačeja“, Dimitrija Milakovića. Vladika mu je predao novac „Instrukcija Gospodinu Kaznačeju Milakoviću“ koji je imao 12 članova i predstavljao je prvi državni zakon o državnom računovodstvu. Po njemu, „kaznačej ima voditi prvu ekonomičesku knjigu a novac pohranjivati u sanduku kaznačenom“.

Novac se smio izdavati samo po usmenom vladičinom naređenju koje lično potpisuje „order“ o isplati. Takođe je postojala „osobita knjižica“ u koju su zapisivani izdaci „bez označenija u orderu“ takozvani ekstraordinarni rashodi. U tu svrhu, iste godine, prilikom odlaska u Beč, u Mlecima nabavlja i prvu državnu kasu, a za te potrebe štampa u štampariji na Cetinju „Objavljenije narodu crnogororskom i brdskom o ustanovljenju poreskih klasa“. Crnogorski narod se nije lako mirio sa uvođenjem poreza. „Svaki zna koji u koju klasu se upisa, koji se upisa u prvu klasu on će davati po talijer ipo, koji je u drugu davaće po talijer, a koji je u treću on ce davati po talijera“.

Maja Latković
Kustos, Istorijski muzej

Podijeli: